In januari 2011 ga ik voor het eerst met mijn broer Marjo Hoedemaker naar het Krugerpark in Zuid-Afrika. Van te voren heb ik me enigszins verdiept in de geschiedenis van het Krugerpark. Wij logeren de eerste nacht in een comfortabel Protea Hotel vlak voor de Paul Kruger-gate, een van de acht poorten naar het Krugerpark. Het hotel ademt de sfeer van een safari-lodge, midden in het groen. Een mooie open ambiance, waarin bij de bouw van het hotel veel houtwerk gebruikt. Je waant je hier al in het natuurreservaat. Van hieruit is het iets meer dan 10 km. naar kamp Skukuza, dat ons verblijf voor de komende dagen gaat worden. De volgende dag rijdt Marjo naar de Paul Kruger-gate om ons voor de hele maand januari in te checken. De ingang ligt op loopafstand van het hotel. Ik wandel nietsvermoedend in de aangenaam warme Afrikaanse zon richting incheckbalie, waar Marjo ons inschrijft. Dan, als ik over de brug van de rivier de Sabie loop zie ik links beneden een olifant zijn dorst staan te lessen. Een wilde olifant nog voordat we binnen de hekken van het Kruger zijn !
Ik ben verrukt. Dit is waar ik op gehoopt had. Ik wist niet wat ik moest verwachten, maar in ieder geval géén keurig aangelegd en aangeharkt park, waar de wilde dieren zich ‘correct’ en gedisciplineerd achter dranghekken ophouden. Ik maakte mijn eerste wild-life foto …. buiten de poorten van het Krugerpark! Ik realiseer me, dit is echte natuur, natuur die zich niet aan door mensenhand aangelegde grenzen houdt.
Ik probeer het Krugerpark nog steeds te zien als ‘ wildernis’ een stukje ongerepte natuur. Maar dat blijkt toch een wat geromantiseerde voorstelling van zaken en eigenlijk maar gedeeltelijk waar. In vervolg op de Overpeinzingen bij het Krugerpark van de vorige blogaflevering, sta ik deze keer stil bij de Geschiedenis van het Krugerpark.
het Krugerhek
Vanwege de toenemende jacht met steeds modernere wapens, ontstond op het einde van de negentiende eeuw de behoefte aan bescherming van de natuur in het algemeen en het wildlife in het bijzonder. De ‘ontdekking’ van Afrika ging gepaard met een behoefte om met een jachttrofee thuis te komen. Als bewijs van dapperheid moest de avontuurlijke ontdekkingsreiziger tenminste een leeuwenhuid of de kop van een neushoorn in zijn bagage hebben, om de achterblijvers te imponeren. De volksraad van de Zuid-Afrikaansche Republiek (Transvaal) nam een wet aan waarbij het verboden werd om op groot wild te jagen tussen de Sabie- en de Krokodilrivier. De toenmalige president van de republiek, Paul Kruger, had in 1898 de vooruitziende blik om op deze lokatie in Zuid-Afrika het Sabie Wildreservaat in leven te roepen. Dat kwam er op neer dat een groot natuurgebied van ongeveer zo’n 20.000 km2 met hekken afgebakend werd. Dat werd het begin van het huidige Krugerpark. Er waren weliswaar nog wel enkele nederzettingen waar mensen woonden, maar er kwam in die regio vooral heel veel wild voor. Behalve door het plaatsen van hekken was er van menselijk ingrijpen verder nauwelijks sprake.
Kort daarop breekt de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) uit. Van natuurbescherming komt weinig meer terecht. In 1903 – nadat Transvaal intussen na de verloren oorlog een Britse kolonie geworden was – werd de Britse majoor James Stevenson-Hamilton de eerste hoofdveldwachter van het gebied. Hij was een gepassioneerd natuurliefhebber en zette zich in voor de uitbreiding van het gebied. Jaar na jaar kwamen onder zijn leiding steeds meer gebieden bij het reservaat. In 1916 werd een spoorlijn aangelegd, waardoor het grote publiek het park gemakkelijker kon bereiken en het voor toeristen interessanter werd. Er mochten geen jachtsafari’s meer gehouden worden. Een belangrijke stap in de geschiedenis van het Krugerpark. De nieuwe toeristen waren, in plaats van met geweren, meer en meer uitgerust met camera’s en filmtoestellen. Een nieuw en populair hebbeding in die tijd. Er werden nu foto’s en films geschoten in plaats van dieren.
oom Paul
De Unie van Zuid-Afrika werd opgericht op 31 mei 1910, toen, na de Boerenoorlog, de overwonnen Zuid-Afrikaanse Republiek en de Oranje Vrijstaat werden samengevoegd met de Kaapkolonie en Natal. Een tijd van veel interne strijd tussen de oorspronkelijk bewoners en diegenen die meenden aanspraak te maken om het grondgebied waar zij op neergestreken waren. In de geschiedenis van het Krugerpark werd een mijlpaal werd bereikt in 1926. UZA-minister van Lande, Piet Grobler, besloot hier het eerste nationale park van Zuid-Afrika in te stellen. Het werd vernoemd naar een van de grondleggers van het park, de indertijd erg populaire Paul Kruger ( 1825 – 1904 ). Dat deze vijfde president van Transvaal geliefd was bij de bevolking blijkt wel uit zijn koosnaam Oom Paul. In 1961 ontstaat de Republiek van Zuid-Afrika, die uit de Gemenebest moest stappen vanwege haar apartheidpolitiek. Zuid-Afrika werd van toen af aan gemeden door Europa. Zuid-Afrika moest haar eigen boontje maar doppen. De nationalisering van Krugerpark waarborgde het voortbestaan van het natuurreservaat.
In de loop der jaren is er aan gewerkt om het natuurreservaat meer en meer toegankelijk en aantrekkelijk te maken voor de gestaag toenemende toeristenstroom. Geasfalteerde wegen en omheinde kampen om te overnachten droegen steeds verder bij aan het comfort, dat de meestal gefortuneerde bezoekers verwachtten van hun wildlife-experience. Gelukkig heeft het Krugerpark nog heel veel van zijn oorspronkelijke natuurlijke charme weten te bewaren. Dit in tegenstelling tot verschillende particuliere, privaat-parken, die er alles aan doen om zelfs de meest verwende ( lees: verveelde ) gasten ter wille te zijn. Tegen ( grove ) betaling worden er jachtpartijen in scene gezet, waarbij er enkele zebra’s of ander argeloos wild wordt losgelaten bij een groep hongerige leeuwen. Er worden voor dat doel zelf roofdieren en prooien gefokt. Dat heeft niets meer met natuur te maken, maar lijkt op de ontaarde brood-en-spelen vertoningen in het Colosseum in Rome ter vermaak van het volk. Hoogtijdagen van het antieke Romeinse Rijk die verwerd tot een decadente beschaving en in verval raakte.
Sinds enkele jaren is de geschiedenis van het Krugerpark drastisch veranderd met het grensoverschrijdende Groter Limpopo Oorgrenspark, waarin ook parken gelegen in Mozambique en Zimbabwe zijn opgenomen. Dit om corridors te creëeren voor de trek van wildlife. Door op deze link te klikken, kunt u in sappig Zuid-Afrikaans iets te weten komen over de totstandkoming van dit grensoverschrijdend reservaat.