Afrika een lange geschiedenis.

Na het dubbelcontinent Noord- en Zuid-Amerika en het supercontinent Afrika-Eurazië, is Afrika na Azië het grootste continent op aarde. Afrika kent op dit moment 54 onafhankelijke staten, 11 zijn niet onafhankelijke gebieden. Van 2 gebieden wordt de status betwist en/of bezet: Somaliland en de Westelijke Sahara. De afmetingen van Afrika zijn, naar Europese begrippen, gigantisch. Afrika is op één na het grootste werelddeel, terwijl Europa op één na het kleinste werelddeel is. Op ongeveer 1/5 deel van het aardoppervlak woont 1/7 van de wereldbevolking, dat is meer dan een miljard mensen.

Afrika kent – lang vóór de turbulente Europese kolonisatie – vanaf de préhistorie een lange geschiedenis met een eigen identiteit. In de oudheid waren grote delen van Afrika zelfstandig. Deze gebieden kenden rijke en hoog georganiseerde samenlevingsvormen. Sommige delen van Afrika, vooral de kuststreken, verkeerden al vroeg via handelscontacten onder externe invloedssferen. Ethiopië en het deel ten noorden van de Sahara heeft altijd deel uitgemaakt van de klassieke of antieke wereld. In die vroege oudheid nog vóór de Grieks-Romeinse cultuur, domineerde de Egyptische beschaving noordelijk Afrika tot Ethiopië. Aan het begin van onze jaartelling kwam dit gebied onder Romeinse invloedssferen. Ten zuiden van de Sahara ontstond rond de 5e eeuw het grote Ghanese rijk. Rond de 13e eeuw ontstond het Islamitische rijk van Mali met de hoofdstad Timboektoe. In diezelfde tijd floreerde in Zuidelijk Afrika de ijzertijd-cultuur van Groot Zimbabwe.

Afrika en Europa.

Op het eind van de middeleeuwen trokken Europeanen voor het eerst naar Afrika, als ontdekkingsreizigers. Wat zij ‘ontdekten’ waren vooral de rijkdommen: ivoor en slaven. Zij eigenden zich de bevolking en hun grondstoffen toe. Vooral in West Afrika kwam een grootschalige slavenhandel op gang. Portugezen en Hollanders verscheepten en verhandelden miljoenen Afrikanen. De schatting loopt op tot 15 miljoen. Een miljoen Afrikanen kwam in Noord Amerika terecht. In 1652 stichtte de Nederlander Jan van Riebeeck namens de Verenigde Oost-Indische Compagnie de Kaapkolonie aan de Tafelbaai waar nu Kaapstad is. Nederlands kolonisten vestigden zich er om de VOC-schepen te bevoorraden met groente en vlees. Midden 19e eeuw, ten tijde van de ontmoeting van Henry Morton Stanley met de verloren gewaande Livingstone, was Centraal Afrika door de slavenexport al ‘uitgehold’. Vooral Afro-Arabische handelaren in ivoor en slaven hadden vanuit het oosten de lokale koninkrijken overgenomen. Met behulp van musketten en geweren hadden zij er hun eigen machtsgebieden gevestigd.

Afrika opgedeeld in kolonies.

Het nationalisme in Europa voedde de kolonisatie in Afrika. In 1879 leidde Britse expansie in Zuidelijk Afrika tot de bloedige Zoeloe-oorlog. Tussen 1899 en 1902 woedden de Boerenoorlogen met de Nederlandstalige kolonisten. De Kaapkolonie is slechts een voorbeeld van directe Europese kolonisatie (exploitatiekolonialisme). Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Portugal en Italië hadden in 1914 bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog het grootste deel van Afrika in hun bezit. Afrika was een wingewest dat de Europeanen gebruikten om er grondstoffen vandaan te halen en hun industrieproducten er weer te verkopen.
Blanken vestigden zich in Zuid-Afrika, Namibië en Zimbabwe en gingen daar de heersende klasse vormen. In de 19e eeuw werd Afrika opgedeeld tussen het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Ook Duitsland en Portugal hadden er bezittingen/bezettingen. Congo was een persoonlijk eigendom van de Belgische Koning Leopold II en gebruikte het als een persoonlijk wingewest. 

Afrika onafhankelijk.

Pas na de Tweede Wereldoorlog kregen veel Afrikaanse koloniën hun onafhankelijkheid. De grenzen van de nieuwe staten waren echter lukraak door de Europeanen getrokken. Met de etnische verscheidenheid van de bevolking was geen rekening gehouden. Daardoor wonen in de meeste Afrikaanse staten meerdere volkeren.  Vrijwel elk volk woont in meerdere staten met als gevolg onderlinge spanningen, conflicten en oorlogen tussen de verschillende bevolkingsgroepen. Hierdoor waren de Afrikaanse natie-staten van meet af aan zwak.  Afrika wordt tot op heden als ontwikkelingsland gerekend tot de 3e wereld.  ( bron: Wikipaedia ) Al met al heeft Europa en Noord Amerika nog een rekening te vereffenen met Afrika.

Afrika trivia.

Nog enige triviale kennis over het continent, die alleen relevant is wanneer je toevallig in een quiz als 2 voor 12 zit. Dat het Krugerpark een ongerepte tuin in Afrika is, is veelal wel bekend. Maar dat Afrika qua oppervlakte 3 x zo groot dan Europa is nauwelijks voor te stellen. Wanneer je het als Nederlander het al ver vindt om van Rotterdam naar Leeuwarden te reizen, dan dient je, bij het rondreizen binnen Afrika, je geografisch perspectief drastisch aan te passen.De afstand van Cairo, in het noorden van Afrika, naar Johannesburg in het zuiden is verder dan van Amsterdam naar New York en meer dan 3 x de afstand Mokum – Moskou. De totale oppervlakte van Afrika is 30.370.000 km2. Het is twee keer zo groot als heel Rusland. Drie keer zo groot als alle Verenigde Staten van Amerika. Nederland kan met 41.535 km2 meer dan 700 keer in Het Afrikaanse continent.

Krugerpark een ongerepte tuin in Afrika.

Krugerpark – cheetah

Mijn broer Marjo en ik dragen Afrika een warm hart toe. Marjo bezoekt al bijna twee decennia lang het Krugerpark in Zuid-Afrika. Ik heb als fysiotherapeut van juni 1998 tot eind 1991 meegewerkt aan een revalidatie centrum in Qena, Zuid-Egypte. Daarnaast ben ik bevriend met het Centre Simama in Kisangani Congo, een revalidatie project voor gehandicapten opgericht door pater Martien Konings. Beiden werken we tijdens ons pensioen met tussenpozen aan projecten in Afrika. Mijn broer aan een safaripark bij Kinshasa. Ik bezoek als fysiotherapeut met enige regelmaat het Centre Simama.

Terwijl ik en zoon Thomas door de westelijke woestijn van Egypte trekken, toert Marjo rond in Krugerpark een ongerepte tuin in Afrika. Ondertussen lukt het ons via digitale snelwegen  te communiceren. Wij overbruggen met onze samenspraak ruim 6.000 kilometer. Deze communicatie vanaf een van de meest afgelegen locaties op de bewoonde wereld met het Krugerpark mondt uit in een blogaflevering via internet. Een moment om stil te staan bij de technische verworvenheden van deze eeuw. Tot voor kort was het ondenkbaar dat dergelijke enorme afstanden zo betrekkelijk ‘eenvoudig’ overbrugd kunnen worden. Persoonlijke verhalen over het Krugerpark zijn ook te lezen op blog ongebaande paden.

Afrika Egypte

In januari 2012 reisden mijn zoon Thomas en ik samen tijdens een veertiendaagse een roadtrip van Caïro naar Luxor. Een onvergetelijke reis langs een aantal oases in de immense westelijke woestijn van Egypte, die grenst aan Lybië. We bezochten daarbij de oase van Baharia en trokken achtereenvolgens door de zwarte en de witte woestijn. De 4-wheel drive kon niet voorkomen dat we enkele keren vastliepen in een zee van zand. Hier brachten we enkele nachten door onder een ongekende sterrenpracht. Steenkoude woestijnnachten in een tentje met met zicht op een fabelachtig heldere sterrenhemel. Vervolgens hebben we rondgekeken en gelogeerd in de groene oases van Farafra, Dakhla en Kharga. Een hoogtepunt was de necropool van Bagawat. De eindbestemming was Qena een middelgrote stad in het zuiden van Egypte. In Qena, zo’n 60 km ten noorden van Luxor, bezochten we het project, een revalidatiecentrum, waar ik twee jaar als fysiotherapeut werkte. Een verslag van deze desert-trip is te lezen door te klikken op: een aparte pagina over de Egypte-reis.