woestijnolifanten

Namib woestijn

In Namibië komen woestijnolifanten voor. Deze Namibische woestijnolifanten zijn mogelijk een ondersoort van de Afrikaanse savanne-olifant. Omdat de dieren in een aantal opzichten verschillen van hun Afrikaanse soortgenoten, wordt momenteel overwogen om deze woestijnolifanten te promoveren tot een unieke soort in plaats van een ondersoort. Het onderscheid zit hem vooral in uiterlijk en gedrag. Dit heeft te maken met de situatie waarin zij leven. De omstandigheden in de Namibische woestijn zijn substantieel anders dan in de savanne, waarop hun neven en nichten wonen. De Namibwoestijn is de oudste woestijn ter wereld. Zij wordt ook wel kortweg de Namib genoemd. Over een lengte van 2.000 km strekt zich langs de kust van de zuidelijke Atlantische Oceaan een 200 km brede zandwoestijn uit. Hier bevindt zich een uitermate veelzijdig gevarieerd natuurgebied: de Nanib Dune Belt. In dit gebied vormt zich een van de meest spectaculaire natuurverschijnselen. Door de hier veel voorkomende zee-mist is dit ogenschijnlijk levenloze gebied het thuis van een rijke diversiteit aan flora en fauna die zich volledig heeft aangepast aan deze omgeving. Deze unieke rij zandduinen van 100 km lang is in 2013 op de Werelderfgoedlijst geplaatst.

Een aansprekend voorbeeld van de fauna, die zich goed heeft aangepast aan deze woestijnsituatie is de olifant. De bijzondere woestijnolifanten die zich in de Namib ophouden, moeten overleven in extreme droogte met temperaturen van 40 graden in de schaduw en bizarre zandstormen. Zij hebben zich in de loop van de tijd bijzonder goed aangepast aan de omstandigheden in deze 400.000 km2 grote woestijn, waar de rivieren maar een á twee maal per jaar water bevatten.

woestijnolifanten

Hoewel ze vier tot vijf dagen zonder water kunnen overleven, zijn ze altijd onderweg. Voortdurend op zoek naar water. Daarbij volgen zij de matriarch, die de verborgen bronnen van de tijdelijke rivieren kent. Onder leiding van de matriarch trekken zij naar het rivierdal waar groene vegetatie te vinden is. Voordat die rivieren weer aanwassen tot onstuimige stromen, die alles meesleuren, dienen zij weer weg te zijn. Weer op weg naar vocht en voedsel. De woestijnolifanten zijn intelligent genoeg om te beseffen, dat ze zuinig met voedsel om moeten gaan. De grassen en planten die ze eten trekken ze niet met wortel en al uit de grond. Behoedzaam eten ze alleen het groene loof, zodat dat weer kan aangroeien. Daarnaast eten ze de peulvruchten van de Mopane-boom, die veel proteïnen ( eiwitten ) bevatten. Via hun uitwerpselen, waar parelhoeders en apen voedsel in vinden, vormen zij een een belangrijke schakel in het lokale eco-systeem.
De dieren zijn wat lichter van kleur en kleiner van stuk dan hun savanne-soortgenoten. Hun poten, waarmee ze de rotsachtige gebieden kunnen beklimmen, zijn steviger. Hun voeten, aangepast aan het rulle woestijnzand, zijn breder. Ook leven de dieren in kleinere familiegroepen, waarbij de jonge geslachtsrijpe mannetjes langer in de groep bij de matriarch blijven dan hun Zuid-Afrikaanse familieleden.

uniek soort?

Er wordt tegenwoordig veel studie gedaan naar het gedrag van deze bijzondere olifanten. Daar komt momenteel dan ook de roep vandaan om  woestijnolifanten te promoveren tot een unieke soort in plaats van een ondersoort. Overigens heeft de overheid van Namibië niet veel op met zijn bijzondere bewoners.  Simeon N. Negumbo van het ministerie van milieu & toerisme van Namibië constateerde dat het aantal olifanten de afgelopen tien jaar is gestegen van 16.000 naar 20.000. Namibië vindt olifanten dus niet langer zeldzaam. Tim Kraaijvanger schrijft op 11 juli 2014 dat Namibië de jacht op deze zeldzame woestijnolifanten toestaat en daar zelfs jachtvergunningen voor afgeeft. Men realiseert zich kennelijk niet dat diversiteit in de natuur juist bijdraagt aan kwaliteit van leven.