Litouwen
Van de drie Baltische staten is Litouwen het grootste en zuidelijkste en het enige overwegend rooms-katholieke land. De geschiedenis loopt ook pas relatief kort synchroon met die van de beide andere Baltische landen. Anders dan Letland en Estland was Litouwen ooit een machtig land, dat zelfs tot de Zwarte Zee reikte. De twintigste eeuw verliep grotendeels onder Russisch respectievelijk Sovjetbewind, waarvan het zich op 11 maart 1990 als eerste Baltische land definitief ontdeed. Op 1 mei 2004 trad het land toe tot de Europese Unie. Toch is het land nog deels afhankelijk van Rusland, met name op het gebied van energie, al tracht het door vloeibaar gas uit Noorwegen te betrekken daar wat verandering in te brengen. De officiële taal is Litouws, hoewel er Poolse, Russische en Wit-Russische minderheden zijn. Een geografische bijzonderheid van Litouwen is dat het middelpunt van Europa binnen de Litouwse grenzen ligt. De munteenheid is de euro. Tussen de volkstelling van 2001 en die van 2011 is de bevolking gedaald van 3,48 miljoen naar 2,98 miljoen inwoners. Dit werd veroorzaakt door emigratie naar West-Europa, aldus het Litouws Bureau voor de Statistiek
Kaunas
Na Vilnius, de hoofdstad van Litouwen, is Kaunas is de tweede stad van Litouwen. Tijdens de periode tussen de twee wereldoorlogen vervulde Kaunas de functie van hoofdstad, aangezien Vilnius toen tot Polen behoorde. Het is nu de hoofdstad van het district Kaunas. De stad neemt een belangrijke plaats in in de psyche van het Litouwse volk als echte “Litouwse” stad; meer dan 90% van de bevolking is nog Litouws. In de nadagen van de Sovjet-Unie kwamen de inwoners geregeld in opstand tegen het regime. Kaunas telt ongeveer 400.000 inwoners en heeft binnen haar stadsgrenzen een lommerrijke dierentuin. Kaunas Zoo telt ongeveer 270 diersoorten uit verschillende continenten.
Kaunas Zoo
In juli 2013 bezoekt Marjo als mentor van Kanas Zoo voor de Vereniging van Europese Dierentuinen.
Hier volgt zijn verslag over dat bezoek.
‘Een noodkreet in mijn mailbox kan soms tot hele bijzondere zaken leiden.
Vanuit de EAZA, Europese Dierentuin Gemeenschap, werd een oproep gestuurd naar de commissie technisch advies met de vraag om op heel korte termijn een bezoek te brengen aan de dierentuin van Kaunus in Litouwen.’‘Wat was het geval?
Tot vóór 20 jaar konden dierentuinen nog gewoon lid worden van de EAZA. Daarbij werden eigenlijk geen voorwaarden gesteld. Vanwege de enorme diversiteit van dierentuinen in de verschillende Europese landen, zijn er 3 jaar geleden afspraken gemaakt om een soort APK-keurmerk te op te stellen om een kwalitatieve toegang tot de EAZA te waarborgen. Op grond daarvan worden nu periodiek inspecties uitgevoerd in opdracht van het hoofdkantoor. Binnen 5 jaar worden alle tuinen bezocht door 2 professionele dierentuin medewerkers, die een rapport opstellen met de stand van zaken in de betreffende tuin. Mocht er iets niet in orde zijn, dan krijg die dierentuin een soort proeftijd om het geheel weer volgens de huidige regels in orde te maken. Afhankelijk van de omstandigheden binnen het land en in de dierentuin kan daar een termijn van 1, 2, 3 of zelfs 5 jaar voor staan. Een land, als Litouwen, dat nog maar 20 jaar onder het Sovjetregime uit is, heeft immers ook andere prioriteiten dan een dierenpark op orde brengen.’
‘Nu ik sinds mijn pensionering wat meer tijd heb en ondertussen ook wat ervaring opgedaan met dit soort landen, kon ik gehoor geven aan deze noodkreet van het EAZA-hoofkantoor.‘
EAZA en Kaunas Zoo
‘De ontvangst in Kaunas Zoo was bijzonder hartelijk. Maar men begreep niet niet zo goed waarom zij een aantal jaren aspirant lid moesten zijn van de EAZA alvorens toegang te krijgen tot de club. Na een gesprek en rondgang met de nieuwe, 36 jaar jonge directeur, werd wel duidelijk, dat er nog veel werk aan de winkel was. Veel achterstallig onderhoud, kleine, vaak ouderwetse verblijven en teveel dieren in een te klein verblijf. Er was ook te weinig afleiding voor de dieren. Dit laatste, officieel ‘verrijking’ genoemd is een een belangrijk onderdeel voor het verantwoord huisvesten van dieren. Daarnaast, van belang voor het meedoen aan internationale fokprogramma’s, is het essentieel om de dierenadministratie in orde te hebben. Daar ontbrak nog wel het een en ander aan.Het beste leek mij een workshop te organiseren met de hele staf.’
‘Ruim 20 medewerkers van alle afdelingen: dieren ,onderhoud, techniek, kantoor en educatie gaven acte de présence op de bijeenkomst. Iedereen mocht zijn wensen en zorgen – positief of negatief – schriftelijk naar voren brengen. Daar werd goed gebruik van gemaakt. Weliswaar sprak niet iedereen Engels, maar behulp met tolken konden alle vragen behandeld worden. Zo begreep men dat lidmaatschap van de EAZA enige aanpassingen zou vergen, het gaat immers om een behoorlijk hoge kwalitatieve standaard. Praktische bezwaren – zoals: “We hebben geen geld voor ‘verrijking’,” – kwamen naar voren. Soms liggen de oplossing zo voor de hand, dat ze over het hoofd gezien worden. Litouwen bestaat voor 2/3 van Litouwen uit bos. Deze bosrijke omgeving is dus nagenoeg overal voor handen in het land en dit is de mooiste verrijking voor dieren, die je kunt bedenken. De habitat van de meeste dieren uit Kaunas Zoo is een bos omgeving!’
rooskleurige toekomst voor Kaunas Zoo
‘Takken en bladeren zijn voor apen, giraffen, beren en papagaaien een geweldige verrijking. In een wolvenverblijf is dat natuurlijke materiaal bruikbaar als schuilgelegenheid. Al met al, de boodschap was: zoek het dicht bij huis en ontdek wat je in huis hebt. Een handzaag was wel voorradig, dus daar kon men wat mee. Met zo veel enthousiasme in huis is de kans groot om Kaunus Zoo voor de EAZA te behouden. Dat is ook iets van ik van harte hoop.’
Tot slot nog een bemoedigende beoordeling op de site van reizigersorganisatie Zoover, geplaatst door een Nederlandse reiziger:
“Kaunas Zoo, de moeite waard” 04-09-2011
Toegangsprijs erg goedkoop, er was voldoende te zien. De wandelpaden zijn niet best op sommige plaatsen. Ik ben er twee maal geweest en zou er ooit nog wel eens gaan kijken.