Udewalawe Nationaal Park
Vandaag zouden we om acht uur bij de zieke moederolifant gaan kijken in het Udawalawe National Park van Sri Lanka die we een dag eerder al – liggend en verzwakt – hadden aangetroffen. Maar dat plan veranderde, omdat een ranger van het parkteam ergens iets verder in het park een ziek olifantje had zien liggen. Dat kreeg voorrang. Het hulpeloze olifantje lag verscholen onder een boom en had een heel dikke buik. Onmiddellijk kreeg het een infuus met medicijnen toegediend en kreeg het dier enige injecties. Na een tijdje kwam ze zowaar overeind, maar zakte alras weer door haar verzwakte pootjes. Er werd besloten om het nog maar even aan te zien. Er bleven twee rangers bij haar achter met geweer en vuurpijlen voor het geval dat er zich een noodsituatie zou voordoen. Daarna gingen we op pad naar de moederolifant, die we gisteren zo ziek achter hadden moeten laten. Ze lag daar nog steeds en wonder boven wonder; ze leefde maar leek ook erg vermoeid. Er werd weer een nieuwe tent opgezet met zeilen en takken om haar te beschermen tegen de felle zon, maar ze trok deze ook nu weer steeds weg. Verder werd er voedsel gebracht en kreeg ze via een infuus zo’n vijftien liter aan vocht. Het leek wel een veldhospitaal. De dierenarts dr. Vijitha Parera en de verzorgers doen er alles aan om dit dier te redden, dus wie weet...
Terug naar de kleine olifant werd besloten om haar toch maar mee te nemen naar het Transit Home. Ze leek te zwak om achter gelaten te worden. Ze werd op een tracktortje geladen, wat nogal moeizaam ging. Marjo hielp kranig mee en begeleidde ook het transport, dat met zo’n 15 kilometer per uur ruim vijf kwartier duurde. Aangekomen in het Transit Home werd het zwakke dier tot onze verbazing meteen naar het meer gereden en te water gelaten in het halve meter diepe meer. Dat bleek een goede zet, want door de opwaartse druk van het water kon het olifantje meteen op zijn pootjes staan. Deze keer kreeg Marjo niet de gelegenheid om zijn broekspijpen af te ritsen en liep hij voor het goede doel dus een nat pak op om met het olifantjekalfje het water in te gaan. Af en toe is het echt wel werken voor de ‘filmster’, die al zijn stunts zelf doet. Soms ook best wel vermoeiend natuurlijk om zo uren in de zon bezig te zijn of te moeten wachten. Dat noemen we dan maar de tol van het stardom !!!! Wel heel boeiend allemaal.
Elephant Transit Home
Een nieuwe dag. ’s Ochtends zijn we eerst naar Elefant Transit Home gegaan in verband met een interview met dierenarts dokter Parera.
Uit respect noemt niemand hem bij zijn voornaam.
We zagen het zieke olifantje van gisteren in banden hangen. Het is een simpele maar oerstevige constructie. Tegelijk is dit ophangsysteem een heel doeltreffend hulpmiddel om te voorkomen, dat hij al zijn spierkracht verliest wanneer hij niet meer op zijn pootjes staat. Staan en bewegen houden immers de motoriek in tact. Zwak als het jonge dier nog is, kan hij zo een beetje gesteund staan en af en toe zich laten dragen door de banden.
Het andere jonge olifantje, dat eergisteren aangetroffen werd bij de zieke moeder, was al een keer los gebroken. Nu stond het weer met een ( steviger ) koord vastgebonden aan een boom bij het meer. Dit om te voorkomen dat het opnieuw weg zou lopen. Bij de voedertijd – voor haar melk – kwam het al wel met de kudde meelopen, maar het is nog moeilijk om haar melk te laten drinken. Ze is het contact met mensen ( nog ) niet gewend. De ervaring leert dat dit binnen enkele dagen verandert door haar aangeboren instinct om ander olifanten te volgen. Olifanten zijn kuddedieren.
Hambatota
Daarna zijn we naar Hambatota gegaan. Daar zijn veel boomhutten en er is onlangs een incident met een olifant geweest. Boomhutten zijn hutten gebouwd op palen, of zo’n 6 tot 8 meter hoog in de bomen. Die worden gebruikt om olifanten in de gaten te houden om te voorkomen dat zij de oogst van de boeren komen opeten. We hebben verschillende boeren bezocht en zij wilden heel graag laten zien welke voorzorgsmaatregelen ze treffen om de olifanten te weren. Simpele maar doelmatige waarschuwingslijnen, waar flessen aan worden vastgebonden. Die flessen gaan rammelen en dienen zodoende als een waarschuwingssignaal. Ook worden er hondjes getraind om te blaffen en te waarschuwen wanneer er olifanten in zicht komen. Als ( letterlijke ) klap op de vuurpijl wordt ook heus vuurwerk ingezet. Dat knalt enorm en dient om de olifanten af te schrikken. Een boer liet het ons horen.
Door zijn trieste verhaal waren wij getuigen van een recent human elephant conflict, dat hem overkomen was. Een olifant kwam zijn plantage plunderen, waar hij de hele zomer voor een mooie oogst geploeterd had. De boer trachtte hem met vuurwerk weg te jagen, waarop de olifant hem achterna kwam en het huis ramde. Zijn huisje was vorige week volledig in elkaar gebeukt. Zijn relaas onderstreept de trieste actualiteit van het probleem. De gedupeerde boeren en burgers worden direct in hun bestaan bedreigd door de schade die olifanten kunnen aanrichten. Van het ene op het andere moment is de oogst of hun onderkomen vernield en het vraagt jaren om dat weer op te bouwen en dus veel veerkracht van de bevolking.
Op de weg naar huis zagen we in het donker olifanten langs de snelweg. Ze lopen er dus echt gewoon rond met alle mogelijke gevaren van dien, want ze steken onverwacht ook de weg over. Een probleem op Sri Lanka is, dat minder dan de helft van de olifanten in de nationale parken leeft en de rest vrij rondloopt! Met alle gevolgen voor de plaatselijke bevolking van dien. Vooral de boeren zijn daar – op zijn zachts gezegd – niet erg gecharmeerd van. Het gaat je ook niet in de koude kleren zitten, wanneer je voor je ogen alles ziet verdwijnen waarvoor je geleefd en gewerkt hebt.
We hoorden de volgende ochtend al heel vroeg, dat de zieke moederolifant in het Udewalawe National Park het helaas niet heeft gered. Haar kind maakt het daarentegen goed. Het kleintje loopt keurig mee in de kudde, maar is nog niet aan mensen gewend. Dat maakt het moeilijk om haar de melk te geven, die ze node kan missen. Met veel geduld en liefde van de verzorgers krijgt ze overigens wel wat melk binnen.
olifanten zorg
Het andere zorgenkindje staat weliswaar nog in de banden in het Transit Home en is nog erg zwak, maar ze eet wel en heeft ook gepoept, wat heel belangrijk en een goed teken is. Alle olifantjes krijgen dagelijks minstens twee keer per dag melk te drinken in het opvanghuis. Wanneer ze zich een beetje kan aanpassen aan de nieuwe omgeving en wanneer ze blijft drinken dan sterkt ze vast en zeker aan, daarom zij haar vooruitzichten goed te noemen en is het realistisch te veronderstellen dat zij zich te zijner tijd bij een kudde zal aansluiten. Het is de bedoeling dat alle tijdelijk opgenomen olifanten uit het Transit Home uiteindelijk in de vrije natuur terecht komen. In dit geval is de vrije natuur het aangrenzende Udawalawe Nationaal Park. Een kudde in de vrije natuur zal altijd een jong olifantje op in de groep opnemen en daarmee zijn haar overlevingskansen gewaarborgd. Vaak blijken de dieren het in de vrije natuur zo goed te doen dat ze zich voortplanten en dat is juist de opzet van al die inspanningen van dierenarts Vijitha Parera en zijn team in het Transit Home. Liefde voor het leven, liefde voor de natuur en liefde voor de dieren ligt in de Boeddhistische volksaard van de Sri Lankezen.
Marjo heeft vandaag voor de snorrende camera een twee uur durend interview gegeven. Grappig was dat op de achtergrond alle olifantjes passeerden, want het was ook voedertijd en dan zit wachten voor de filmopnames er echt niet in. Vandaag was het tevens de laatste filmdag. Morgen gaan we weer eens wandelen in Embilipitiya, waar we nu logeren. Ook leuk. Zondag gaan we met een busje terug naar Colombo. De filmploeg, Annegre en Mildred, vliegt ’s nachts naar huis en wij blijven nog enige dagen in ons hotel Mount Lavinia.
Met alvast de hartelijke kerstgroeten op z’n Sri Lankaans van ons. We gaan 21 december terug naar Nederland. Dus de 22ste wel weer home for Christmas, denk ik. We kijken terug op een fijne tijd.