Polarlys
De de Polarlys meert aan in Honningsvåg, de hoofdstad van de Noordkaap. De busrit van Honningsvåg naar de Noordkaap zelf is een ‘eenzaam avontuur’. Onderweg komen we meer wildife – vooral rendieren – tegen dan mensen. Boven de poolcirkel wonen 400.000 Noord-Noren, die op de toendra’s al eeuwenlang de meest noordelijke beschaving ter wereld vormen.
Onderweg stoppen we kort bij de Sami-versie van Frau Antje uit Volendam. In zijn eentje met een albino rendier, dat zonder bescherming niet zou overleven, vertegenwoordigt hij de Sami-bevolking. De Samen of Sami zijn een van oorsprong nomadisch volk dat het Noord-Europese Lapland bewoont. Ze zijn ook bekend onder de naam Lappen. De Sami – zij beschouwen het als een belediging om met ‘Lappen’ aangesproken te worden – leven verspreid over het Russische Kola-schiereiland en Fins en Zweeds Lapland tot Noord-Noorwegen.
Slechts 10% van de Sami-bevolking leeft van het houden van rendieren. Dat zijn 2.800 Sami, waarvan er 2.100 in Finnmark, de noordelijkste provincie van Noorwegen, leven. Zij bezitten 200.000 rendieren. In de winter zoeken de rendierkuddes hun mos door met hun hoeven de sneeuw van het bergplateau weg te krabben. Tijdens de zomer grazen ze in de kustgebieden en op enkele eilanden, waar de herders hun tentenkampen opgeslagen hebben, zoals bijvoorbeeld hier bij de Noordkaap.
midzomernachtzon
Na opnieuw een indrukwekkende nachtelijke midzomerzon, de foto is om 01.00 uur genomen, stevenen we de volgende ochtend af op Hammerfest, dat al eeuwenlang de ‘noordelijkste stad ter wereld‘ wordt genoemd. Ze ligt op dezelfde breedtegraad als Point Barrow van Alaska. In 1789 kreeg dit dorp de status van ‘handelsstad’, toen de handelsmonopolies langs de kust ontbonden werden. De 40 bewoners werden toen vrijgesteld van belastingen. Op de terugweg vanaf Kirkenes in zuidelijke richting naar Bergen doet de Polarlys die havens overdag aan, die in de noordelijke richting ’s nachts gepasseerd zijn. In totaal wordt er op de heen- en terugweg bij 34 havens aangelegd.
wildlife rond de Noordkaap
Er ontstaat enige opwinding onder de passagiers wanneer door de omroepinstallatie de mededeling klinkt dat de kapitein op de brug een walvis gesignaleerd heeft. Met het fototoestel in de aanslag wordt de zee afgetuurd op enige rimpeling. Het moet een machtig gezicht zijn alleen al de staart boven het wateroppervlak uit te zien komen. Het blijkt evenwel helaas loos alarm, maar het idee dat het had gekund ………… zorgt al voor ruim meer deining aan boord dan de vermeende walvis in zee.
Lofoten
Bij Svolvær, de hoofdstad van de Lofoten archipel, stappen we over op een kleinere en snellere boot. We hebben een zee-arend safari geboekt. We varen vanuit Svolvær met het kleine bootje de imposante Trollfjord binnen. De koele zeewind is verfrissend terwijl het zachtjes regent. In het heldere licht schittert van alle kanten de zwart-grijze Noorse lei ons van alle kanten tegemoet. Alles is puur natuur. In deze regio is de grootste kabeljauwvisserij ter wereld gevestigd. Deze is seizoensgebonden en vindt elk jaar van januari tot april plaats. De vangst varieert van jaar tot jaar tussen de 25 en 50 miljoen kilo verse vis. De plek is dan ook voor alle zeevissende vogels een paradijslijk lekkerland. Er vliegen meteen al grote zwermen prachtige zeemeeuwen met ons bootje mee. De vogels komen direct op het voor hen bekende bootje af omdat ze drommels goed weten dat er wat te halen valt. Van dichtbij gezien zijn het grotere en sterkere vogels dan ik dacht, maar goed beschouwd heb ik ze ook nooit van zo dichtbij kunnen zien.
Ik realiseer me dat het wat gekunsteld is om de vogels met gevangen vis te lokken, maar dat vergeet ik snel wanneer de prachtige dieren zo dicht binnen handbereik blijken te komen. De vleugels wapperen je letterlijk om de oren.
Hoewel de zeemeeuwen hier in de fjord forser en groter zijn dan die we aan de Nederlandse kusten zien en hoewel het meester-visvangers zijn, zij moeten toch het veld ruimen voor de echte koningen van de luchten in het Trollfjord: de zee-arenden.
zee-arenden
De Lofoten is de beste plek ter wereld om zee-arenden te spotten. Dankzij veel lokale beschermingsmaatregelen leven er hier weer zo’n 2.000 exemplaren. In geen enkel land ter wereld lever er nog meer dan 100 zee-arenden bij elkaar. Met hun spanwijdte van wel 2 meter, hun karakteristieke kop, hun gevingerde vleugel-einden en witte staart maken zij een spectaculaire indruk. Ze worden dan ook wel ‘vliegende deuren‘ genoemd. Wanneer ze op jacht zijn lijken ze moeiteloos de grootste vissen uit zee te kunnen pikken. Ze doen dat met hun klauwen. Gelokt door de uitgeworpen vis, zien wij vijf of zes reusachtige zee-arenden majestueus aan komen zweven en feilloos de vis in hun machtige klauwen oppikken. Snel als ze zijn, is het lastig ze close-up door de camera te volgen. Hun vlucht is een pure sensatie. Geïmponeerd door hun aanwezigheid, ervaar ik het cameragebruik als hinderlijk. Het apparaat staat in de weg om van de vogels te genieten.
Langzaam maar zeker varen we verder in zuidelijke richting naar Bergen. Het wordt nu ook wat minder koud met name de soms ijskoude wind neemt af en de laatste dagen breekt ook de zon echt door, waardoor het heel aangenaam wordt om op het dek met een fleece-deken te genieten van de zuivere lucht en het soms ongekend bijzondere licht.
vijftig tinten blauw
Na 13 dagen aan boord van de MS Polarlys hebben we kennis gemaakt met de Noorse zeewereld van fjorden, trollen, de middernachtzon, het eindpunt van Noord Europa, rendieren, zeemeeuwen, zeearenden, fikse poolwinden en bittere kou, prachtige vergezichten, schitterende wolkenformaties, verbluffend spectaculair licht en niet op de laatste plaats bijzonder aardige Noren. Alles bijeen redenen genoeg om een paar zee-benen voor lief te nemen.
Tot slot nog een impressie van de Hurigruten-reis in vijftig tinten blauw.