De Big Five is een hot item in wildlife. Variërend op het thema The Good, the Bad an the Ugly zijn er voor wat betreft wildlife naast the big five nog ander twee andere top-5’s samen te stellen. Zoals bijvoorbeeld The Small Five and The Ugly Five. Dit is weer verder uit te breiden met the Secret Seven en the Deadly Dozen. 

De Big Five in het Krugerpark:

Deze vijf dieren worden tegelijk vernoemd omdat zij – in de vorige eeuw, toen dat nog ‘sportief’ heette – gevaarlijk te bejagen waren.

De olifant kan als volwassen stier wel 6.000 tot 7.000 kilo wegen en tot 3,5 meter hoog worden, waarbij zij soms wel 3 meter lange slagtanden dragen. Vrouwelijke olifanten, koeien genaamd, zijn zeer zorgzame en liefdevolle moeders voor de kalfjes.
De buffel leeft evenals de olifant in grote kuddes. Zij zijn zeer sociaal en treden beschermend op voor hun jongen. Wanneer buffels aangeschoten of verwond zijn zijn ze levensgevaarlijk.
De neushoorn leeft tamelijk solitair. De ‘witte’ neushoorn is niet wit, maar heeft een brede, ‘wijde’ mond omdat hij graast. ‘Wide’ is in het Zuid-Afrikaans verbasterd is naar ‘wit’. De juistere naam is: breedlip-neuhoorn. De zwarte neushoorn eet takken en struiken met z’n puntige lippen en heet eigenlijk puntlip-neushoorn. Beide soorten zien slecht, maar ruiken des te beter. De zwarte neushoorn paart kortzichtigheid aan agressiviteit onder meer naar auto’s, maar ook naar olifanten en leeuwen.
Een leeuw kan 20 jaar oud worden en tot 200 kilo wegen. De manen bij de mannelijke leeuwen beschermen hen tegen de slaande klauwen van hun tegenstanders. Vrouwtjes kunnen maximaal 4 jongen in één worp krijgen. Terwijl het mannetje de prooi door zijn imponerend gebrul de stuipen op het lijf jaagt, zetten de vrouwtjes gezamenlijk de achtervolging in op de in paniek wegvluchtende dieren.
De luipaard, jaagt ’s nachts en de ‘leperd’ sleept zijn geslagen prooi hoog de boom in. Hij leeft, als volwassene, meest alleen in beschut woud en rotsachtig terrein. Het dier is evenals de jachtluipaard geliefd om zijn prachtig getekende huid, die eertijds als een ’tweede-hands’ jas in de mode was.

De Small Five:

De olifantmuis is een 5 tot 10 centimeter groot muisje in een bruinkleurig zacht bontvelletje. Ze leeft in zandgebieden en onder doornig struikgewas. Olifanten schijnen er bang voor te zijn, omdat ze in hun slurf kunnen kruipen!
De neushoornkever wordt 1,5 tot 5 centimeter lang. De harde hoorns gebruikt hij om te vechten, te graven, te klimmen en ook om te paren. Handig gereedschap dus.
De roodsnavel buffelwevers zijn luidruchtige vogels, die stevige doornachtige nesten in acacia’s en baobabs bouwen. Het zijn sociaal levende vogels.
Het luipaardschilpad heeft een prachtig getekend pantser en hoewel gerekend tot de ‘kleine vijf’, kan het een gewichtig diertje worden, tot 60 centimeter groot en 35 kilogram zwaar.
De leeuwenmier graaft als larve een diepe kuil in los zand, waar het onderin met open mond gaat zitten wachten totdat er iets eetbaars in valt. Na een metamorfose ontpopt het beestje zich tot een gevleugeld insect.

De Ugly Five:

Deze vijf lelijkerds hebben hun naam als misbaksel en gedrocht aan hun voorkomen en positie op de sociale wildlife ladder te danken. Maar beauty is in the eye of the beholder. Het zijn stuk voor stuk bijzondere dieren en onmisbare schakels in ons ecosysteem.

De wildebeest is een massief dier met een bonkig voorkomen. Het kan echter goed uit de voeten en dat komt goed uit want zij worden nogal eens door leeuwen belaagd. Ze leven graag op de open vlakte en in open bosgebied.
De maraboe is een wat gekreukeld en ouwelijk overkomend lid van de fraaie ooievaar-familie.  Hij heeft dan ook een kale kop. Zijn favoriete houding is passief langs de zijlijn de situatie onbewogen gadeslaan. Met zijn witte spillebenen en zijn zwarte cape-achtige vleugels lijkt hij, van achteren bezien, op een ernstige begrafenisondernemer.
Het wrattenzwijn leeft in de lage grasvelden van de savanne, waar het nogal eens belaagd en achterna gezeten wordt door de luipaard. Hij vertegenwoordigt de wilde tak van de varkensfamilie en dankt zijn naam aan de vier bulten op zijn kop. Die bulten zien er uit als wratten, maar dienen als vetreserve voor magere tijden en als stootkussen in gevaarlijke tijden.
De hyena is in het rijtje van lelijkerds opgenomen, vanwege zijn laaggelegen achtersteven. Hiermee vertoont hij een nogal merkwaardig bonkige motoriek tijdens het hardlopen. Hij zou ook een achterbakse opportunist zijn, die het voedsel dat hij eet steelt. Het dier is weliswaar een aas-eter, maar in werkelijkheid eet hij voor 95 % voedsel waar hij zelf op jaagt en dat hij ook zelf doodt.
De (lappen)gier is een asociale aas-eter. Hij eet alles waar een ander dier een kill voor heeft moeten doen. Hij is een soort ‘afvalbak’, die alles verorbert dat stervend of gestorven achtergebleven is of door de killers achtergelaten is. Ruimt de boel dus ook weer netjes op.

De Secret Seven

Dit is een ‘geheim’ 007-achtig clubje, dat vooral een ‘onbekend’ leven in afzondering leidt.

Daarover kan ik kort over zijn; ook ik heb geen idee waar ze uithangen en wat zij uitspoken. Het zijn het stekelvarken, de pangolien, een soort schubdier, het aardvarken, de serval, de wilde kat, genet kat en de civet kat. Deze laatste heeft een wel heel merkwaardige reputatie: leverancier van de allerduurste koffie te wereld: LUWAK koffie. Het beestje eet de bonen van de koffieplant. Via een speciaal mechanisme in zijn spijsverteringskanaal krijgen de uitgepoepte bonen een heel exquise smaak. Culinaire hotemetoten vallen daar voor in katzwijm. Nuchter beschouwd is het peperdure kattepoep! Maar voor 50 tot 70 euro per kopje koffie hoor je we wel bij!

De Deadly Dozen

Hieronder vallen een dozijn onverlaten, die hoog in deze discutabele moorddadige classificatie scoort.

Tot deze sinistere troep lieden behoren onder meer de leeuw, de tijger, panter. Verder ook de beer, baviaan, krokodil, kaaiman, de python, anaconda, cobra en een aantal andere gifspuitende slangen. Overigens het dier waar de meeste mensen aan overlijden is geen opzichtige bushbewoner. Het is onopvallend rond zoemend vliegje: de levensgevaarlijke malaria mug. Zie hiervoor de Top-15 killers.